Ophef Actueel
Wat een jaar! Met dat we bedacht hadden, dat we 2018 als herdenkingsjaar tot thema zouden maken voor dit laatste nummer, kwam er van alles boven. Vijftig jaar na mei ’68, maar ook vijftig jaar na 10 december 1968, de sterfdag van Karl Barth, honderd jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog op 11 november 1918, tweehonderd jaar na 5 mei 1818, de geboortedag van Karl Marx en ook vierhonderd jaar na 13 november 1618, de openingsbijeenkomst van de synode van Dordrecht.
Er viel dus veel te herdenken, en omdat we aan alle hierboven genoemde data aandacht besteedden, kwamen er ook heel wat artikelen binnen. We beginnen met een artikel van Bart Voorsluis over mei ’68. Achter de uitdrukking “1968 revolutiejaar” plaatst hij een vraagteken en legt dat uit in zijn artikel, dat voor velen van ons wellicht herkenning op zal roepen.
Dan wordt er in drie artikelen aandacht besteed aan Karl Barth. Het leerhuis Amsterdam wilde aan de vooravond van het Barth-jaar ook haar steentje bijdragen, maar wilde het vooral hebben over de ‘politieke Barth’, omdat ze er niet zonder meer van uitging, dat die in de andere herdenkingen voldoende aan de orde zou komen. Dus lezingen van Dick Boer over de Tambacher Rede uit 1919 (volgend jaar honderd jaar en wellicht reden om er als vereniging dan nog eens bij stil te staan) en van ondergetekende over Theologische Existenz heute. Bart Vijfvinkel interviewde Theo Witvliet, die nog college heeft gelopen bij Barth, en dat worden er steeds minder, die daar nog over kunnen vertellen. Over Marx gaat het in de Heftig aan het slot (of dat kenmerkend is voor de mate, waarin Marx geleidelijk aan in de marge is gekomen?) en Adriaan Deurloo heeft het in zijn poëtische bijdrage over 1918. Ook is er aandacht voor de herdenking van de synode van Dordrecht. Maar Ophef zou Ophef niet zijn, als dat niet ook een wat dwars artikel was. Geen halleluja over het daar genomen besluit een Nederlandse Bijbelvertaling te maken (die Statenbijbel en niet Synodebijbel heet, want de “hoogmogende heren Staten-Generaal” waren beslissend voor de synode zoals eertijds Constantijn de gang van zaken tijdens het concilie van Nicea bepaalde), maar aan de remonstrantse predikant Tjaard Barnard gevraagd om over de synode te schrijven vanuit het gezichtspunt van de Remonstranten, die toen uit de kerk en ten dele ook uit het land werden gezet, ook wanneer zij nooit enig strafbaar feit hadden gepleegd.
Ook naast dit themagedeelte nog heel wat. Op 14 september van dit jaar hield Desanne van Brederode in de Keizersgrachtkerk te Amsterdam de eerste Jacoba van Tongeren-lezing. Wij mochten die van haar afdrukken in Ophef en daar zijn we blij mee, want het was en is een indrukwekkend verhaal. Ja, en toen kwam Jan Offringa met zijn gedachte, dat Jezus voor christenen in plaats van de tora was gekomen. Wat moet je daar nou van zeggen, behalve dat je het er volstrekt niet mee eens bent? Hanneke, Douwe van der Sluis en ik praatten erover met Bart, die het gesprek optekende. Misschien is dat het belangrijkste, dat erover gepraat wordt! Hanneke van der Korst zorgde ook voor de exegetische bijdrage. In deze adventstijd een preek over Ruth, als buitenlandse werkneemster. Wessel ten Boom gaat verder met zijn reeks “Dichters bij de dood van God”, nu een tweede artikel over Martinus Nijhoff, gewijd aan misschien wel zijn beroemdste gedicht: Awater. Ook enigszins in het kader van de Barth-herdenking schreef Karel Blei een mooi boek over Barth. Jaap van Slageren besprak het voor ons. Jaco Zuurmond was zo aardig om het prekenbundeltje te bespreken, dat ik samenstelde ter gelegenheid van mijn vijfenzestigste verjaardag en zelf besprak ik ook nog een viertal boeken in mijn rubriek “Nieuwe boeken”. Harry Pals schreef tenslotte zijn vaste column.
Wilken Veen, redactie.