Ophef nr. 1 2004 Europa

Redactioneel

Het is niet gelukt om deze Ophef voor Pasen bij u in de brievenbus te krijgen. Maar we zitten nog wel ruim boor de Europese verkiezingen. Mede met het oog daarop hadden we afgesproken een themanummer over Europa te maken. Dat viel nog niet mee! Europa leeft niet of nauwelijks. Ondanks de forse uitbreiding van de Europese Unie, is het nauwelijks een thema. In de politiek niet; het lijkt ze nauwelijks te raken dat maar een derde van de Nederlanders deel zal nemen aan de verkiezingen. En in de kerken al evenmin. Europa-scepsis is een veelgehoord woord, maar er ik ook geen sprake van georganiseerde actie tegen de uitbreiding van de invloed van de Europese Unie. Harmen Binnema, politicoloog en promovendus aan de VU, opent dit nummer met een historische beschouwing over het ontstaan van de Europese Unie en de situatie aan de vooravond van de verkiezingen. Daarna volgen een aantal artikelen over de kerken en Europa. Zelf stond ik stil bij het begin van de CEC, de conferentie van Europese kerken en met name bij e inspirerende openingstoespraak van Visser ’t Hooft bij die gelegenheid. Plonie Robbers-van Berkel, die vele jaren deel uitmaakte van het presidium van de CEC schrijft over haar indruk van die jaren. Edward Skubisz interviewde Eduard Kimman naar aanleiding van de Exhortatio (de aansporing) van de paus inzake Europa en dat zorgde ook voor een bijdrage van Espace. Rainer Wahl bespreekt het laatste boek van Theo Witvliet, Het geheim van het lege midden, waarin de vraag naar een Europese identiteit een belangrijke rol speelt. Naast dit themagedeelte nog een aantal andere artikelen. Wessel ten Boom schreef over de nieuwste gedichtenbundel van Hans Groenewegen en natuurlijk schrijft Hans ook zelf in zijn vaste poëzierubriek. Er is weer een exegese van Jacqueline Huizinga, een Heftig van Rainer Wahl en een Zwerfvuil van Johannes Dieperslot. Remi Verwimp van onze Vlaamse zusterorganisatie WTM zag The Passion of the Christ van Mel Gibson, walgde ervan en schreef erover. Ik had aangekondigd te schrijven over de eind vorig jaar verschenen boeken van en over Marquardt, maar toen ik de bespreking van Rinse Reeling Brouwer in Quadraatschrift, het blad van het Amsterdamse Centrum voor Leren en vieren, las, dacht ik, dat is prima en vroeg Rinse, of het ook in Ophef afgedrukt mocht worden. In plaats daarvan schreef ik over de beide Calvijn-boeken, die Rinse in het afgelopen jaar uitbracht. We feliciteren de Olterterperkring met hun veertigjarig bestaan en vermelden de laatste uitgaven van het Dominicaans Studiecentrum voor Theologie en Samenleving. Tenslotte is er ook dit keer een tekening van Tamis Wever. Ergens in de zeventiger jaren (toen nog in Opstand) tekende Tamis voor het eerst voor ons. Als ik me goed herinner was het toen een strip. In de jaren daarna schreef Tamis verscheidene exegeses en in de laatste jaren verscheen in elk nummer een tekening van zijn hand. Tamis overleed op 19 maart van dit jaar onverwachts aan een hartinfarct. De tsaddiq zal leven uit zijn emoenah, schreef Tamis in 1977 in zijn boekje over (en citerend uit) de profeet Habakuk. Hij had het ook kunnen vertalen, maar vertaal je dan “geloof” of “trouw” en is die tsaddiq een ‘gerechte’ of een ‘rechtvaardige’? Tamis leefde met en uit die weerbarstige Hebreeuwse teksten, die hem voortdreven naar alle uithoeken van de aarde in solidariteit met de onderdrukten. Zelf vertaalde hij overigens: Wij in zijn hart niet deugt, kwijnt weg de rechtvaardige echter blijft leven door zijn trouw. (Hab. 2:4). Tamis deugde in zijn hart, hij blijft in onze herinnering leven door zijn trouw en zijn gedachtenis is ons tot zegen.

Wilken Veen

Inhoud:

1.   Redactioneel

      Wilken Veen

2.   De moeizame wording van Europa

      Harmen Binnema

3.   Europa en de kerken. Veertig jaar later

      Wilken Veen

4.   Europa en de kerken

      Ploni Robbers-van Berkel

5.   Economie, politiek en de rechten van de mens

      Edward Skubisz

6.   Open plekken voor vrije ontmoetingen en echte menselijkheid

      Rainer Wahl

7.   Als het boven zwijgt

      Wessel ten Boom

8.   Ik ben het

      Hans Groenewegen

9.   getekend: Tamis

10.   Stabat mater dolorosa

      Jacqueline Huizinga

11. Zwerfvuil

      Johannes Diepersloot

12. The Passion van Christus of van Gibson

      Remi Verwimp

13. Een bundel van en een bundel over F.W. Marquardt

      Rinse Reeling Brouwer

14. Rinse doet Calvijn

      Wilken Veen

15. Olterterperkring 1963-2003

      Wilken Veen

16. Een nieuw DSTS-cahier: Het heil op de hielen

17. Heftig

      Rainer Wahl